شناخت بیماریها و درمان آنها

تجربیات و دانستنیهای پزشکی من

شناخت بیماریها و درمان آنها

تجربیات و دانستنیهای پزشکی من

۵ مطلب با موضوع «بیماریهای هورمونی» ثبت شده است

در ابتدا مثل همیشه از روش تشخیص این بیماری بگوییم. بیماری تنبلی تخمدان به نامهای متفاوتی مانند کم کاری تخمدان، تخمدان پلی کیستیک، کیست تخمدان و ... شناخته می شود. مهمترین نشانه این بیماری اختلالات قاعدگی است یعنی نامنظم بودن زمان پریود و مقدار خون‌ریزی در زمان پریود. نشانه های دیگری نیز برای این بیماری وجود دارد که صددرصد نمی‌باشد و در هر فرد ممکن است فقط بعضی از آنها ظاهر شوند از جمله: افزایش موهای زائد در بدن و صورت، بروز چاقی، چرب شدن پوست بدن و افزایش جوش و آکنه.

یکی از مواردی که قطعا در منظم نبودن قاعدگی و مشکلات بارداری تاثیرگذار است استرس، غم و غصه و مشکلات اعصاب و روان می‌باشد که سبب به هم ریختن فعالیت تخمک گذاری و مشکلات محیطی رحم و تخمدان می‌شود. تغذیه بد نیز همواره یکی از علل همه بیماریهاست. همچنین عدم استراحت کافی یا عدم فعالیت کافی همگی میتوانند از دلایل تنبلی تخمدان باشند. بنابراین در قدم اول برای درمان لازم است:

- استرس ها را تا حد امکان از خود دور کنید.

- شادی و بیخیالی را جایگزین غم و ناراحتی قرار دهید.

- هر روز مقداری نرمش، پیاده روی و فعالیت داشته باشید و از نشستن طولانی مدت بپرهیزید.

- همانطور که در پست های قبل گفته شد تا حد امکان از مواد کارخانه ای و صنعتی مانند نوشابه و چیپس و ... استفاده نکنید.

- افراد چاق تا حد امکان تلاش کنند که به وزن مناسب برسند.

پس از از بین بردن مشکلات اولیه، حتما از درمان گیاهی استفاده کنید و هرگز از قرصهای هورمونی شیمیایی استفاده نکنید. درصد افرادی که با داروی گیاهی درمان شده اند بسیار بسیار بیشتر از کسانی هستند که با داروهای شیمیایی درمان شده اند. همچنین درمان گیاهی معمولا در کمتر از 2ماه جواب خواهد داد حال آنکه درمان شیمیایی 6 الی 12 ماه طول میکشد و در بسیاری از موارد هم جواب نخواهد داد. و اما داروهای گیاهی مفید عبارتند از:

- 40 شب هر شب دو قاشق مرباخوری پودر رازیانه را دم کرده همراه با عسل بنوشید. (توجه کنید که این کار را در خارج از ایام قاعدگی انجام دهید چون در ایام قاعدگی سبب خون ریزی بیشتر خواهد شد)

- عرق فراسیون به مدت 40 روز

- هر صبح و شام یک قاشق مرباخوری پودر سیاه دانه و عسل (دقت کنید که سیاه دانه باید کم کم پودر شود چون پودر آن قابلیت ماندگاری کمی دارد و اگر زیاد بماند سمی خواهد شد)

- عصاره گیاه پنج انگشت که به صورت آماده در داروخانه ها موجود است (با نامهای قرص فمودین یا قرص ویتاگنوس) روزی 1 عدد ناشتا و 1 عدد شبها از این قرص مصرف کنید. البته قطره ویتاگنوس نیز موجود است که بهتر از قرص آن می‌باشد.

- روزی 10 عدد بادام قبل از ناهار هم میتواند در درمان کمک دهنده باشد.

  • پزشک صلواتی

همانگونه که در پستهای قبل گفتیم، دقت داشته باشید اگر اختلال تیروئید شما به دلایل مشکلات عصبی، روحی، روانی یا استرس ایجاد شده است ابتدا ناراحتی خود را برطرف کرده سپس به درمان اقدام نمایید تا انشاءالله نتیجه بگیرید در غیر این صورت درمان موثر نخواهد بود. درمان مشکلات روحی در دو مطلب اخیر آمده است.


درمان مختص پرکاری تیروئید

راههایی که تاکنون پیشنهاد شده‌اند به شرح زیر می‌باشند:

- چنانچه تیروئید شما پرکار است مصرف مواد زیر به صورت خام، عملکرد غده تیروئید را کاهش می‌دهند و در بهبود شما موثرند: 

انواع کلم، شلغم، سویا، بادام زمینی، اسفناج، گلابی، هلو و مقادیر زیاد ویتامین A.

- از مصرف زیاد ید (نمک یددار، ماهیها) که سبب ترشح هورمون تیروکسین می‌شود پرهیز کنید.

- سبزیجات مفید برای شما عبارتند از: هویج، کرفس، فلفل سبز، جعفری، زردآلو، سیب، زغال اخته، گریپ فورت و آناناس.

- از مصرف کلیه غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مانند شکلات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای، قهوه، نوشابه و سیگار خودداری کنید.

عصاره دانه گیاه اسپند در درمان پرکاری موثر است.

- حمام رفتن بلافاصله پس از غذا خوردن (شکم پر).

- خون اهدا کنید، ولی دو ساعت قبل از اهداء خون آب انار شیرین و اسفناج خام میل کنید.

- 20 گرم کندر را با 50 گرم تخم کرفس و 25 گرم افتیمون و 5 گرم تخم گشنیز را نرم آسیاب کنید و هر چهار ساعت یک قاشق مربا خوری با کمی آب و یا آب میوه میل کنید.

- بادرنجبویه به همراه فراسیون یکی از درمانهای پرکاری تیروئید است.

- شاه پسند و نعنای چمنی در درمان پرکاری مفید است.

دو قاشق مرباخوری بادرنجبویه با یک قاشق مرباخوری فراسیون در یک فنجان آب جوش بریزید و با اضافه کردن نعنا، اکلیل کوهی، نعنای چمنی و شاه‌پسند به آن، می‌توان یک نوشیدنی خوب برای درمان بیماری پرکاری تیروئید به‌دست آورد.

- یک نسخه خوب برای درمان پرکاری تیروئید: انواع فراسیون آبی (4 قسمت)، دم شیر قلبی (2 قسمت)، انواع قاشقک (قصیده)(2 قسمت)، انواع کراتاگوس (ولیک) (1 قسمت). 3 بار در روز هر بار 5 میلی لیتر از مخلوط عصاره گیاهان گفته شده.

برای بیخوابی ناشی از پرکاری تیروئید 10 میلی لیتر از ترکیب سنبل الطیب و گل ساعتی، نیم ساعت قبل از خواب استفاده شود.

- خاکشیر نیز برای کاهش تیروکسین مفید می‌باشد.

  • پزشک صلواتی

اولین قدم در درمان اختلالات تیروئید، تشخیص هرچه سریعتر این بیماری است. علائم و نشانه‌های کمکاری و پرکاری تیروئید را (که در پستهای قبلی گفته شد) در ذهن داشته باشید و چنانچه چند علامت را با هم داشتید آزمایش تیروئید (TSH) بدهید تا مطمئن شوید. اگر از بیماری خود خیلی دیر مطلع شوید احتمال اینکه غده تیروئید شما به طور کامل از بین برود وجود دارد. در این صورت تا آخر عمر باید هر روز از یک قرص جایگزین استفاده نمایید.

درمان کم‌کاری و پرکاری تیروئید شامل قسمتهای مشترک نیز هست مثلا درمانهایی که مربوط به مشکلات عصبی می‌شوند. همانطور که در دو مطلب اخیر گفتیم مهمترین دلیل اختلال غده تیروئید، استرس و مشکلات و ناراحتیهای روحی، روانی است که متاسفانه امروزه بسیاری از ما را درگیر کرده است. پیشنهادات برای برطرف شدن این مشکلات در پست قبلی مطرح شده است. خوراکیهای مفید جهت برطرف شدن افسردگی و ناراحتیهای عصبی بدین شرح است:

زعفران، گلاب، کدو، انگور مخصوصا انگور سیاه، سیب، به، کاهو، عسل، آلو بخارا، انار شیرین.

داروهای گیاهی مفید برای افسردگی یا ضعف اعصاب عبارتند از: جوشانده گل گاوزبان، جوشانده ترخون، عرق بیدمشک، عرق بابونه، عرق بهارنارنج، عرق خرفه، دارچین.

دقت نمایید اگر اختلال تیروئید شما به دلایل روحی بوده است چنانچه پیشنهادات گفته شده در پست قبل را به کار ببندید و یا به هر طریق دیگر، ناراحتی روحی خود را برطرف سازید و شادی و مثبت اندیشی را جایگزین آن کنید، پس از دو یا سه هفته به تدریج اثر بهبودی در شما دیده خواهد شد، بنابراین انتظار نداشته باشید به محض برطرف نمودن ناراحتی خود، اختلال تیروئید شما به سرعت بهبود یابد. حتی با استفاده از داروهای شیمیایی مانند لووتیروکسین و ... نیز دو سه هفته باید منتظر باشید تا اثر بهبودی ظاهر شود.

چنانچه شما فردی کاملا شاد و اجتماعی هستید و نگرانی و مشغولیت ذهنی مهمی ندارید، اختلال تیروئید شما احتمالا به دلیل مصرف کم یا زیاد ید یا مصرف خوراکیهایی که در جذب ید اختلال ایجاد می‌کنند هست (البته اگر دلیل وراثتی و ژنتیکی نداشته باشد و ناشی از مصرف داروی خاص نباشد). بنابراین دقت کنید که مواد مصرفی شما سالم باشند. از خوردن مواد غذایی صنعتی مانند انواع شیرینی‌جات، پفک، چیپس، نوشابه، سس مایونز، سوسیس کالباس، شکر و قند و همچنین چای، کاکائو، نسکافه و قهوه خودداری کنید.

فرد مبتلا به اختلال تیروئید باید از کارهایی که موجب خستگی زیاد می‌شوند یا فعالیت به هنگام خستگی پرهیز نماید و به اندازه کافی استراحت نماید.


درمان مختص کم‌کاری تیروئید

- چنانچه تیروئید شما کم‌کار است مواد زیر را تا جایی که ممکن است کمتر مصرف کنید: 

انواع کلم، شلغم، سویا، بادام زمینی، اسفناج، گلابی و هلو.

- مصرف مواد زیر به ساختن هورمون تیروئید کمک می‌نمایند:

نمک یددار، انواع ماهیها، شیر و ماست و پنیر، موز، آجیل (به جز بادام زمینی)، جوجه و بوقلمون، غلات، حبوبات، روغن زیتون.

- صبحانه‌ها ارده با شیره انگور میل نمایید.

- تا حد امکان گرمیها خصوصا (عسل، هل، زنجبیل، دارچین، زعفران، انجیر، رازیانه) را مصرف کنید و از خوردن سردیها و ترشیجات خصوصا هنگام شب پرهیز نمایید.

گیاه جینسینگ در تامین سلامت و تحریک و ترشح هورمون تیروئید موثر است.

- گیاه کوهوش و پنج انگشت نیز در کنترل کیفیت تیروئید موثر است.

- روغن پامچال

بوصیر یا بنگ سفید که نام های دیگری نیز دارد (علف خرگوش، گل ماهور و قلومس) در درمان گواتر موثر می‌باشد.

این گیاهان را میتوانید از عطاریها تهیه کنید.


درمان مختص پرکاری تیروئید در پست بعدی گفته خواهد شد.

  • پزشک صلواتی

از آنجا که یکی از مهمترین دلایل اختلال غده تیروئید در زندگی امروزه، فشارها، مشکلات روحی و عصبی و افسردگی است برای درمان اختلالات تیروئید ابتدا در مورد حل این مشکلات بحث می‌کنیم. چنانچه مدتی تحت استرس و فشار روحی بوده‌اید حتما لازم است که قبل از شروع هر درمانی، ناراحتی خود را کاملا برطرف کنید سپس به درمان بپردازید. طریقه برطرف کردن ناراحتی به شما و مشکل شما وابسته است. راههای پیشنهادی ما به شرح زیر است:

1- در لحظه لحظه زندگی به این نکته دقت کنید که خدایی وجود دارد که از هر مشکلی بزرگتر و قادر بر حل تمام مشکلات است. بر او توکل کنید و از او کمک بخواهید و باور داشته باشید که او یاریتان خواهد کرد. دعا کلید حل مشکلات است. حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم روایت شده است که "برای هر حاجتی که دارید حتی اگر بند کفش باشد، دست خواهش به سوی خدای عزوجل دراز کنید زیرا تا او، آن را آسان نگرداند، آسان نشود". از ته دل حل مشکلتان را بخواهید و از خدا استمداد جویید و بر دعا مداومت کنید. اوست که شفادهنده مریضان، ثروتمندکننده فقیران، محبوب ‌ساز دلها و برطرف کننده هر مشکلی است.

2- اگر برایتان ممکن است حتما با یک مشاور صحبت کنید و از او کمک بگیرید. چنانچه نمیتوانید از مشاور کمک بگیرید، مشکل خود را با یکی از دوستان صمیمی‌تان یا یکی از اعضای خانواده‌تان مطرح کنید و از او کمک بخواهید.

3- چنانچه کسی به شما بدی کرده و از او دلخور هستید، از او کینه به دل نگیرید و چنانچه از کسی کینه دارید، از انتقام‌جویی صرف نظر کنید. فراموش نکنید که خدا فرمانروای جریان حاکم بر هستی است و نه هیچکس دیگر. هیچ موجودی در روی کره زمین نمیتواند در خیری را که خدا برای شما باز کرده ببندد و هیچ موجودی نمیتواند خیر یا شری را که خدا نخواسته به شما برساند. از شرها به خدا پناه برید و از هیچکس نترسید.

4- چنانچه شما به کسی بدی کرده‌اید، از ته دل توبه کنید و به درگاه خدا استغفار جویید و تلاش کنید که بدی خود را با خوبی به طرف مقابل جبران نمایید.

5- دل به هیچکس نبندید و از هیچکس انتظار خوبی نداشته باشید، زیرا اگر خدا نخواهد انسانها حتی قادر به نفع رساندن به خودشان هم نیستند. و بالعکس چنانچه خدا بخواهد حتی دشمن شما ممکن است بدون آنکه بخواهد به شما سود برساند (البته ممکن است شما متوجه نشوید).

6- فراموش نکنید که اکثر ما انسانها همیشه فقط نوک بینی‌مان را می‌بینیم و از دقت به 10 متر جلوتر عاجزیم. شاید مسئله‌ای که شما اکنون به عنوان مشکل به آن می‌نگرید موجب خوشبختی شما در چند سال آینده شود.

7- خیر را فقط ظاهر و مادیات دنیا نبینید. خیرهایی وجود دارند که شما از آنها غافلید. همیشه خیر را از خدا طلب کنید. (بیدک الخیر انک علی کل شیء قدیر) آیه 26 سوره آل عمران

8- خوب فکر کنید مشکلی که الان برای آن ناراحت هستید آیا 5 سال دیگر، 10 سال دیگر هم برای آن ناراحت هستید؟ اگر پاسخ این سوال منفی است، پس ناراحتی شما بیهوده است.

9- از نماز، قرآن، ذکر، دعا، توسل به ائمه و زیارت ائمه برای آرامش روحی خود کمک بگیرید.

10- تلاش کنید به هر نحو که شده در نماز تمرکز کنید و به معانی تمام کلمات دقت کنید. سعی کنید حداقل یک کتاب مربوط به نماز را برای افزایش علاقه به نماز مطالعه کنید.

11- اگر رابطه‌تان با خویشاوندان و دوستان صمیمی‌تان کم است حتما بیشتر رابطه برقرار کنید.

12- تفریح و استراحت کافی داشته باشید.

13- پاکیزگی (حمام، مسواک و ...) را به اندازه کافی رعایت کنید چون موجب نشاط شما خواهد شد.

14- فراموش نکنید که همانطور که تاکنون زندگی و احوالات شما و دیگران ثابت نمانده از این به بعد هم همینگونه است. به قول معروف دنیا اینطور هم نمی‌ماند. بنابراین صبر داشته باشید.

  • پزشک صلواتی

مدتها بود از خودم سوال می‌کردم که چرا هر بار صورتم را می‌شویم یک مژه در چشمانم می‌افتد؟ بعد از چند ماه دیدم که وسط مژه‌هایم کاملا خالی شده و موهای سرم هم ریزش شدید دارند. سپس آرام آرام خارش بدنم شروع شد. درد جناق سینه نیز شروع شد، افسردگی، خستگی، درد و آبریزش چشمها، ذق ذق گلو، خواب رفتن سریع دست و پا به هنگام نشستن و ... همینجور به علائم اضافه شد تا اینکه حدس زدم که مشکل تیروئیدی پیدا کرده‌ام. البته چون همیشه لاغر بودم فکر میکردم پرکاری تیروئید دارم اما نتیجه آزمایش برعکس بود. TSH بالا یعنی کم کاری تیروئید. چون هورمون TSH هورمونی است که به غده تیروئید فرمان میدهد که به اندازه کافی تیروکسین تولید شود و اگر TSH بالا باشد یعنی هورمون تولید شده کم بوده است. اگر TSH پایین باشد برعکس این است یعنی پرکاری تیروئید وجود دارد.

بیماریهای غده تیروئید پس از دیابت شایعترین بیماری غدد درون‌ریز است. بنابراین چنانچه علائم زیر را دارید حتما آزمایش خون بدهید تا از سلامت یا بیماری غده تیروئید خود اطلاع یابید.


علائم مشترک کم کاری و پرکاری تیروئید:

- خارش پوست، خشکی پوست

- ریزش مو

- احساس گاه به گاه ذق ذق کم در گلو (ممکن است اصلا متوجه آن نشوید)

- درد گاه به گاه قسمت بالای جناق سینه

- نامنظمی ضربان قلب

- فراموشکاری و عدم توانایی در تمرکز

- اختلال قاعدگی

- دردناک بودن و آبریزش چشمها


علائم مختص کم کاری تیروئید:

- افزایش وزن بین 3 تا 5 کیلوگرم

- خستگی و خواب آلودگی

- یبوست

- عدم تحمل نسبت به سرما

- کاهش اشتها


علائم مختص پرکاری تیروئید:

- کاهش وزن

- بیخوابی

- اسهال

- عدم تحمل نسبت به گرما

- افزایش اشتها


برای درمان این بیماریها در مرحله اول معمولا قرصهایی داده می‌شود که خالی از عوارض جانبی نیستند. مثلا قرص لووتیروکسین در درمان کم کاری تیروئید به کار میرود که عوارض جانبی زیادی نیز دارد. داروهای گیاهی هرچند باید مدت طولانی مصرف شوند اما بدون عوارض جانبی هستند. در ابتدا در مورد علت بیماری غده تیروئید صحبت می‌کنیم سپس به درمان آن می پردازیم.


دلایل اختلال در کارکرد غده تیروئید

- مصرف کم ید سبب کمکاری و مصرف زیاد ید سبب پرکاری میشود. (درمان: افزایش مصرف انواع ماهیها در کمکاری تیروئید و کاهش مصرف در پرکاری)

- ناراحتی، استرس یا فشار عصبی طولانی مدت (بدن افرادی که اختلالات تیروئید دارند، نباید زیاد خسته شود و باید از تمام موارد استرس زا و ناراحت کننده دوری نمایند.)

- التهاب غده تیروئید به دلایل مختلف (پس از زایمان یا سقط جنین، سیستم ایمنی ضعیف، بیماری خودایمنی و ...)

- به وجود آمدن توده در غده تیروئید

- زنان بالای 60 سال

- دلایل وراثتی

- عدم تعادل مقدار مواد معدنی در بدن.

- و دلایل ناشناخته دیگر.


انشاءالله در پستهای بعد راجع به درمان مشکلات روحی، پرهیزها و درمانهای گیاهی بیماریهای اختلالات تیروئید صحبت خواهیم کرد.

  • پزشک صلواتی